\"Margir telja að leið Íslands út úr hruninu sé sú besta. Fullyrt er að krónan hafi hjálpað okkur á lappirnar aftur,\" skrifar athafnamaðurinn Thomas Möller í nýjasta pistli sínum á hringbraut.is og hrekur þar fullyrðingar forsætisráðherra um gagnsemi krónunnar á ögustundu.
Hann bendir á þau orð ráðherrans að Ísland hefði sennilega orðið gjaldþrota ef stuðst hefði verið við evruna þegar hrunið skall á landsmönnum og skrifar út frá þeim orðum hans að ef allar skuldir Íslendinga hefðu verið í evrum hefðu landsmenn þurft að gera það sama og Írar og Grikkir, og taka ábyrgð á skuldum föllnu bankanna okkar: \"Það hefði verið skelfilegt fyrir okkur efnahagslega,“ sagði jú forsætisráðherrann við erlenda miðla.
Thomas, sem gjörþekkir íslenskt viðskiptalíf vill skoða þetta betur, kanna hvort ráðherrann hafi eitthvað fyrir sér í málinu, en í samtali við írskan samstarfsaðila á ráðstefnu í Munchen í vor hafi hrunið borist í tal: \"Ég spurði hvort hrunið á Írlandi hafi komið eins illa niður á fjölskyldunum í landinu eins og raunin varð á Íslandi,\" skrifar Thomas \"og hvernig tekist hefði að rétta efnahag Írlands af.\"
Hann segir að félagann hafa svarað því til að Írar tali ekki um „hrun“ (e. collapse), heldur tali þeir um „niðursveiflu“ (e. downturn) sem hafi komið helst fram í auknu atvinnuleysi og lækkun á húsnæðisverði, auk hækkunar á skuldum ríkisins: \" Aðspurður sagði hann að engin stökkbreyting húsnæðislána hefði átt sér stað enda varð ekkert hrun á gengi gjaldmiðilsins þeirra, evrunnar og engin þörf væri á verðtryggingu lána. Hann sagði að alþjóðlega gjaldgengur og stöðugur gjaldmiðill hafi verið lykillinn að snöggri endurreisn Írlands.\"
Thomas bendir á í þessum skrifum sínum að írska hagkerfið og það íslenska séu að mörgu leyti lík. Bæði séu með um 70% hagkerfisins í þjónustu- og verslunargeirum, hlutur iðnaðar sé svipaður, ríkisumsvif áþekk og útflutningsatvinnugreinar öflugar.
Nú hafi írska hagkerfið náð sér að mestu. Nýlegar greinar í Economist og The Guardian staðfestaiþað. Þar komi eftirfarandi atriði meðal annars fram:
- Hagvöxtur á Írlandi er nú um 6%
- Verðbólga er nánast engin
- Skuldir írska ríkisins hafa lækkað verulega
- Erlendar fjárfestingar hafa aukist mjög frá 2010 enda frjálst flæði fjármagns til og frá landinu
- Atvinnuleysi minnkar hratt og er komið niður fyrir 9% (úr um 15%) og heldur áfram að minnka.
- Írar hafa tollfrjálsan aðgang að 500 milljón manna markaði í Evrópusambandinu
- Útflutningsvöxtur er stöðugur
- Fyrirtæki og ríkisstofanir hafa hagrætt í rekstri og dregið úr kostnaði og þannig gert Írland samkeppnishæfara land.
- Vextir af húsnæðislánum er að nálgast 3% og fara hratt lækkandi.
- Verðtrygging lána er óþekkt fyrirbrigði.
- Írar búa við frjálsan innflutning á landbúnaðarvörum og full samkeppni ríkir á þeim markaði innanlands.
- Um 80 bankar starfa á Írlandi í mikilli samkeppni í vöxtum og þjónustu. Þar af eru um 35 erlendir bankar.
- Engin gjaldeyrishöft hafa verið á Írlandi eftir að evran var tekin þar upp sem gjaldmiðill, þannig eru Írar með samkeppnishæfan gjaldmiðil sem hægt er að nota í viðskiptum um allan heim
- Þjóðarframleiðsla á mann með tilliti til kaupmáttar (PPP) er 16,3% meiri á Írlandi en á Íslandi
- Skuldir írska ríkisins fara hraðlækkandi
Niðurstaða Thomasar er því þessi:
- Evran gerði Írland ekki gjaldþrota.
- Evran hefur hjálpað Írum að ná sér eftir niðursveifluna.
- Forsætisráðherra okkar þarf að kynna sér málin betur áður en hann lýsir yfir gjaldþroti nágrannaþjóða.
