Skurðlæknirinn Tómas Guðbjartsson er allt annað en sáttur með ákvörðun íslenskra stjórnvalda og lætur þau heyra það í grein í Fréttablaðinu í dag.
„Það voru herfileg mistök hjá íslenskum stjórnvöldum að nýta sér ekki forkaupsrétt að jörðinni Hjörleifshöfða á Mýrdalssandi. Í staðinn keypti hana gírugt þýskt námafyrirtæki, STEAG Power Minerals, sem áætlar að vinna þar allt að 146 milljónir m3 af efni á allt að 15,5 km2 landsvæði, steinsnar frá náttúruperlunni Hafursey. Vikurinn á að nota sem íblöndunarefni fyrir sement og verður hann fluttur landleiðina til Þorlákshafnar, og þaðan til sementsframleiðenda í Evrópu og Norður-Ameríku,“ skrifar Tómas.
Hann varpar upp spurningunni hvort Suðurlands sé fyrir vörubíla?
„Þegar vinnslan verður komin á fullt er áætlað að risaflutningabílar aki 120 ferðir á dag, 180 km leið með samtals 1 milljón tonna af vikri á ári, eða á korters fresti allan sólarhringinn ef miðað er við 249 vinnudaga á ári. Þessar tölur má síðan tvöfalda þegar tekinn er með akstur tómra vörubíla austur á Mýrdalssand. Þessi stórkarlalegu áform eru algjörlega út úr korti og falla engan veginn að ímynd Íslands og þeirri ósnortnu náttúru sem þar er að finna; náttúru sem okkur ber skylda til að varðveita en ekki rústa og bókstaflega selja til erlendra auðhringa. Námagröftur mun einnig stórskaða ört vaxandi ferðamannaþjónustu í Mýrdalshreppi.“
„Vikurnámurnar verða staðsettar í næsta nágrenni Hafurseyjar, sem er með fallegri fjöllum á Íslandi og er náttúruperla sem því miður er flestum lítt kunn. Það réttlætir þó ekki að nágrenni hennar sé eyðilagt, enda líklegt að Hafursey verði vinsæll viðkomustaður ferðamanna í náinni framtíð. Grónar hlíðarnar, sem teygja sig niður að rótum fjallsins, kalla á athygli, enda í fullkominni andstöðu við annars biksvartan sandinn. Svona umhverfi á fáa sína líka og fjallið hefur löngum verið vinsælt mótív ljósmyndara eins og RAX og Páls Stefánssonar. Skammt frá Hafursey eru síðan fleiri einstakar náttúruperlur eins og Hjörleifshöfði, Þakgil með Höfðabrekkuafrétti og síðast en ekki síst íshellarnir stórkostlegu í Kötlujökli,“ skrifar Tómas.
Tómas er allt annað en sáttur með að þungaflutninga fram hjá náttúruperlum Íslands.
„Vörubílarnir munu aka í gegnum Vík í Mýrdal, vinalegan smábæ sem er orðinn einn vinsælasti ferðamannastaður landsins. Enda státar hann af einstakri sandströnd og útsýni að reisulegum Reynisdröngum. Staðreyndin er sú að í dag byggja langflestir íbúar Víkur afkomu sína á ferðaþjónustu og erfitt er að sjá hvernig námugröftur í næsta nágrenni, með tilheyrandi þungaflutningum í gegnum bæinn, geti farið saman við miklu þýðingarmeiri ferðaþjónustu þar. Á leiðinni til Þorlákshafnar verða síðan fleiri stórkostlegir ferðamannastaðir á leið vörubílanna, eins og Sólheimajökull, Skógafoss og Seljalandsfoss. Í dag annar Suðurlandsvegur ekki þeirri þungu umferð sem um hann fer og vegurinn getur engan veginn tekið við stórauknum þungaflutningum, hvað þá íbúar á Hvolsvelli og Hellu,“ skrifar Tómas.
„Rök þeirra sem standa að vikurgreftrinum er að um umhverfisvæna starfsemi sé að ræða; fullyrðing sem fær engan veginn staðist. Það er rétt að við vinnslu sements er víða notast við kolaösku sem fellur til við kolabrennslu, og er ætlunin að vikurinn af Mýrdalssandi komi í stað hennar. Þessi rök halda ekki því að það er ekkert umhverfisvænt við að keyra vikur tæplega 200 km leið á risastórum vörubílum og flytja hann síðan sjóleiðina yfir Atlantshafið. Þar þarf síðan að flytja hann áfram til framleiðenda með lestum eða vörubílum, og tilheyrandi kolefnisspori.“
„Vikurnám á Mýrdalssandi er hús byggt á sandi, og best að þessi gerræðislegu áform verði stöðvuð strax. Námugröftur í næsta nágrenni við náttúruperlur eins og Hafursey og Kötlujökul truflar heilbrigða skynsemi þar sem ósnortin íslensk náttúra er gerð að útflutningsvöru.
Vonandi munu íslensk stjórnvöld hysja upp um sig brókina og hafa þor til að leiðrétta mistökin á Mýrdalssandi, nema Katla taki af skarið og skoli gröfunum á haf út við Hjörleifshöfða. Þar kom jú í land Hjörleifur fóstbróðir Ingólfs Arnarssonar fyrir tæpum 1200 árum síðan, og þótti útsýnið einstakt, skoðun sem flestir en því miður ekki allir deila,“ skrifar Tómas að lokum.
