Guðni steinhissa: „Hvert er íslenskan að fara?“

„Stönd­um vörð um ís­lenska tungu. Svona mis­tök gera stjórn­mála­menn von­andi bara einu sinni,“ segir Guðni Ágústsson, fyrrverandi ráðherra og þingmaður, í aðsendri grein í Morgunblaðinu í dag.

Guðni gerir þar íslenskt mál að umtalsefni og umræðu síðustu daga um að orðinu fiskimaður verði skipt út fyrir orðið fiskari.

„Það þóttu mik­il tíðindi í for­seta­kjör­inu 1980 þegar Vig­dís Finn­boga­dótt­ir var spurð hvort ætti að kjósa hana vegna þess að hún væri kona. Vig­dís svaraði af þeirri snilld að þjóðar- eða heims­at­hygli vakti og styrkti mjög kven­frels­is­bar­átt­una og hún sigraði í kosn­ing­un­um og var kjör­in for­seti Íslands: „Það á ekki að kjósa mig vegna þess að ég er kona. Það á að kjósa mig vegna þess að ég er maður.“

Guðni segir að nú berist fregnir af því að Alþingi kasti orðinu maður á glæ og trúlega boði þetta að löggjöfin skuli hreinsuð af þessu nafnorði.

„Fiski­maður skal ekki leng­ur vera til, núyrðið er fisk­ari. Verður fjósamaður fjósari, sauðamaður sauðari? Og sjó­mannadag­ur­inn fisk­ara­dag­ur? „Fiski­maður er sá sem starfar við að afla fisks úr sjó og vötn­um, seg­ir orðabók­in.“ Orðið fiski­maður kem­ur fyr­ir í Biblí­unni sjálfri. Er verið að af­vega­leiða þúsund ára gull­ald­ar­mál? Hinn viti­borni maður geng­ur und­ir heit­inu „homo sapiens“. Hvernig sem öll viska og vand­ræði sam­tím­ans þró­ast er þetta hið alþjóðlega heiti á hinni tvífættu mann­veru, ís­lensk­an á sér nafn eða orð um allt sem hugsað er á jörðu, þar er kyn­grein­ing­in karl og kona en sam­heitið auðvitað maður, eins og Vig­dís sagði með þrjá karl­kyns fram­bjóðend­ur sér við hlið. Eng­um blandaðist hug­ur um það, eft­ir þetta svar, að kon­ur eru menn,“ segir hann í grein sinni í Morgunblaðinu.

Hann segir að nú sé allt á hverf­andi hveli vegna þess að kyn­grein­ing manna er marg­vís­leg. Ekkert sé við það að athuga í sjálfu sér.

„Hins veg­ar skul­um við ekki eyðileggja okk­ar móður­mál með því að eng­inn megi starfa und­ir því að vera fiski­maður eða sjó­maður, lögmaður eða alþing­ismaður. Ef ein­stak­ling­ur er hvorki karl né kona þá er hann/​hún eða það alltaf maður að mínu viti. Homo sapiens og maður skil­grein­ir vel hinn tvífætta og viti­borna mann. Öll erum við mann­anna börn menn. Stönd­um vörð um ís­lenska tungu. Svona mis­tök gera stjórn­mála­menn von­andi bara einu sinni.“