Látum ekki framar koma fram við okkur eins og búfénað

Ekki þarf að horfa langt aftur í sögunni til að átta sig á því að ráðandi öfl á Íslandi hafa ávallt haldið almenningi niðri og talið fólki trú um að kúgunin sé í raun ekki kúgun, heldur fólkinu sjálfu fyrir bestu.

Sjávarútvegur og fjármálafyrirtæki fara með valdið á Íslandi. Í sjávarútvegi er aðgangi að stórkostlega verðmætum auðlindum ráðstafað til örfárra aðila gegn táknrænu endurgjaldi. Enda hafa sjávarútvegsfyrirtækin stækkað og dafnað og eigendur þeirra leggja undir sig helstu fyrirtæki í öðrum atvinnugreinum. Ekkert skal tekið af stjórnendum sjávarútvegsyfirtækjanna, sjálfsagt eru þetta einhverjir snjöllustu stjórnendur í heimi, en barnalegt er að neita því að sú meðgjöf sem stjórnvöld færa greininni á kostnað skattgreiðenda í formi gjafakvótans er grunnuppspretta þess gríðarlega hagnaðar í sjávarútvegi sem nú um stundir er notaður til að kaupa upp Ísland.

Öll stærstu fyrirtækin í sjávarútvegi eru komin út úr íslenska krónuhagkerfinu. Þau selja afurðir sínar fyrir erlenda mynt, kostnaðurinn, að frátöldum beinum innlendum kostnaði, m.a. launum starfsfólks í fiskvinnslu, er allur í erlendri mynt og, það sem mestu skiptir, lánsfjármögnun er öll í erlendri mynt, sem þýðir að fjármagnskostnaður útgerðarinnar er nálægt því að vera aðeins fjórðungur þess sem fyrirtækin og heimilin og bændur, sem dæmd eru til vistar í hinu íslenska krónuhagkerfi, þurfa að búa við.

Verndarmúrar krónunnar

Krónuhagkerfið býr líka til verndarmúra fyrir íslensk fjármálafyrirtæki, sem hafa hagnast gífurlega á einokunarstöðunni sem þau eru í. Íslenska krónan er helsta, ef ekki eina, ástæða þess að engin erlend samkeppni er á íslenskum fjármálamarkaði. Fyrir vikið maka bankar, tryggingafélög og fleiri aðilar krókinn á kostnað heimilanna í landinu og þess hluta atvinnulífsins sem ekki hefur aðgang að erlendri lánsfjármögnun, en í dag er það meira en helmingur atvinnulífsins sem situr fastur í krónunni.

Svo koma helstu ráðamenn þjóðarinnar og sussa föðurlega ávítandi á hvern þann sem bendir á hið augljósa, að beinlínis er unnið gegn hagsmunum þjóðarinnar og samkeppnishæfni landsins með því að ríghalda í íslensku krónuna, sem gerir það að verkum að við Íslendingar borgum íbúðirnar okkar þrisvar, auk þess sem það er mismunun að sumir geti farið úr krónuhagkerfinu og aðrir ekki. Gjarnan eru þau rök notuð að sveigjanleiki krónunnar sé svo dýrmætur fyrir fólkið í landinu. Nýta megi hann til að koma í veg fyrir atvinnuleysi þegar illa árar. Sumir hafa jafnvel verið svo ósvífnir að halda því fram að krónan hafi bjargað okkur eftir hrunið en gæta þess vandlega að ræða ekkert um það að helsta ástæða hrunsins var hrun krónunnar í kjölfar ofriss. Hið algera efnahagshrun sem hér varð 2008 er nefnilega skýrasta birtingarmynd „sveigjanleika“ krónunnar. Líkjast til eiga fjölskyldurnar 10 þúsund sem misstu húsnæði sitt í hendur lánastofnana að vera hvað þakklátastar fyrir þessa blessuðu krónu og allan þennan dásamlega sveigjanleika.

Ekkert nýtt

Þegar horft er aftur í tímann kemur í ljós að svona hefur þetta alltaf verið á Íslandi. Fólkið er kúgað í þágu ráðandi afla. Það hefur auðveldað ráðamönnum kúgunarhlutverkið að Ísland er eyja og á ekki landamæri að neinu öðru landi. Þess vegna er hægt að kúga þjóðina á margvíslegan hátt. Hún á ekki í nein önnur hús að venda.

Í raun má segja að í gegnum tíðina megi líkja viðhorfum ráðamanna og ráðandi afla á Íslandi til almennings við viðhorfið sem tíðkast til búfénaðar. Dýrin verða að gefa eitthvað af sér, annað hvort vinnu eða afurðir, nema hvort tveggja sé. Ekki er gott að búfénaður falli úr hor, slíkt er ekki góð búmennska, en alger óþarfi er að ofala stofninn.

Hvers kyns innflutningshömlur, höft og verndartollar skertu lífskjör og lífsgæði íbúa Íslands á síðustu öld. Sem betur fer nutu Íslendingar þess að eiga stórhuga og framsýna stjórnmálamenn sem sáu og skildu að samfélagið varð að breytast, Ísland varð að verða þjóð á meðal þjóða og besta leiðin til þess var að auka og efla samstarf við aðrar þjóðir og þátttöku Íslands í samtökum annarra þjóða.

Meðal stjórnmálamanna 20. aldarinnar sem þetta skildu má nefna Bjarna Benediktsson eldri, Gylfa Þ. Gíslason, Þorstein Pálsson, Jón Baldvin Hannibalsson og, jú, Davíð Oddsson, áður en allt fór eins og það fór hjá honum. Án þessara manna væri Ísland tæpast aðili að NATÓ, EFTA eða EES og staða landsins og íslenskra neytenda væri mun daprari en nú er.

Nú hefur skoðanakönnun Maskínu sýnt að meirihluti þjóðarinnar kallar eftir að næsta skref verði stigið. Meirihlutinn vill aðild að Evrópusambandinu. Yfirgnæfandi meirihluti kallar eftir því að þjóðin fái að kjósa um framhald aðildarviðræðna við ESB.

Bjarni Benediktsson yngri sagði á sínum tíma að það væri „pólitískur ómöguleiki“ að halda áfram aðildarviðræðum við ESB þegar ekki væri meirihluti fyrir því á þingi. Nú þarf þjóðin að stíga fram og sýna fram á að eini pólitíski ómöguleikinn er að meirihluti þjóðþingsins skelli skollaeyrum við skýrum vilja þjóðarinnar. Þjóðin þarf að stíga fram og gera ráðamönnum og ráðandi öflum grein fyrir því að hún lætur ekki framar koma fram við sig eins og búfénað.

– Ólafur Arnarson