„Hvað er að „okkur?“ Með spurningunni hér að ofan er átt við hvað sé að „okkur“ sem samfélagi. Í fréttum síðustu daga hafa hrannast upp mál sem benda til þess að við eigum við að etja einhverja óáran sem snýr að mannlegum samskiptum í okkar litla samfélagi.“
Þetta segir Styrmir Gunnarsson í Morgunblaðinu, þeim miðli sem hann ritstýrði á árum áður.
Þar rifjar Styrmir upp sirkusinn á Reykjalundi og hjá Útlendingastofnun og hvernig komið er fram við fólk sem leitar eftir aðstoð hér á landi. Styrmir spyr:
„Getur verið að fólki sé bara sama um annað fólk?“
Styrmir bætir við að vandinn snúi einnig að innra starfi einstakra stjórnmálaflokka og segir umburðarlyndi fyrir skoðunum annarra fara þverrandi. Þegar skoðanamunur eigi sér stað sé einfaldlega spurt af hverju viðkomandi yfirgefi bara ekki flokkinn.
Bætir Styrmir við að kominn sé tími til að stinga á graftarkýlinu. Vill Styrmir að fólk galopni öll mál, segi frá á Reykjalundi og hjá Stjórnmálaflokkum hvað sé og bendi á gerendurna.
Með því er einfaldlega átt við að galopna þessi mál. Að starfsfólkið á Reykjalundi segi frá því hvað þar er raunverulega að gerast. Það sé eina leiðin til að koma í veg fyrir þetta háttalag. Styrmir segir:
„Það er alveg sama hvort um er að ræða opinberar stofnanir, stjórnmálaflokka eða hvaða aðrar einingar sem er í samfélaginu: Svona ástand eitrar út frá sér og veldur þvi að sumir segja: Af hverjum eigum við að halda áfram að búa hér á þessari eyju? Af hverju ekki að fara bara til Spánar – þar sem er augljóslega ódýrara að búa.
Ekkert okkar vill búa í slíku samfélagi en samt heldur þetta áfram.“
Þá segir Styrmir: „Það væri forvitnilegt að fá einhvern hóp íslenzkra sálfræðinga, sem hér hafa búið og þekkja því þjóðfélagið af eigin raun, til þess að leggja mat á ástand þjóðarsálarinnar. Þetta er ekki sagt í gríni heldur í fullri alvöru.“
Styrmir bætir við að Íslendingar séu á góðri leið með „að gera samfélag okkar að einhvers konar forarpytti ef við tökum ekki á þessu.“
Á Styrmi má svo skilja að taka þurfi á mannlegum samskiptum hér á landi.
„Það er margt sem hrjáir fólk hér. Um daginn var mér sagt að 70-80% fanga á Litla-Hrauni hefðu þjáðst af lesblindu í æsku. Í lesblindu var að finna skýringu á því að þeir áttu erfitt uppdráttar í skóla án þess að nokkur gerði sér grein fyrir því.
Af hverju þarf einn að ná sér niðri á öðrum?
Er það öryggisleysi úr æsku?
Er það minnimáttarkennd af öðrum ástæðum?
Er það áfengissýki, sem er sennilega mesti bölvaldur sem til er í lífi fólks?
Og svo er talið mikilvægt að auka „frelsi“ í viðskiptum með það eitur!“
Styrmir talar svo um vanda fjölmiðlamanna þegar þeir óska eftir svörum ráðamanna um mál eins og þessi, þá sé svarið yfirleitt á þá leið að ekki sé hægt að ræða einstök mál eða að verkferlum hafi verið fylgt. Þetta séu klisjukennd svör sem séu að verða úrelt. Styrmir segir:
„Við verðum að „stinga á graftarkýlinu“ og tala út um þessi mál.
Og það er ágætt að byrja strax.
Segja þjóðinni frá því hvað raunverulega er á ferðinni á Reykjalundi.
Segja þjóðinni hvað raunverulega er á ferð hjá Vinnueftirlitinu eða öðrum opinberum stofnunum þar sem svona mál koma upp.
Einsetja okkur að umgangast fólk frá öðrum löndum, sem á bágt, með virðingu og væntumþykju – ekki bara í orði heldur á borði.
Það á að skipta okkur jafn miklu máli og þau.“