„Eins og fram kom í pistli sem ég skrifaði í lok maí þá hef ég sem formaður Verkalýðsfélags Akraness gríðarlegar áhyggjur af atvinnuöryggi og lífsviðurværi minna félagsmanna sem starfa í orkufrekum iðnaði á Grundartanga.“
Þannig hefst nýr pistill Vilhjálms Birgissonar sem birtist í dag á Hringbraut. Þar rekur hann ástæðurnar fyrir þessum áhyggjum sínum.
„Ástæður fyrir þessum áhyggjum mínum eru nýir „raforkusamningar“ sem bæði Norðurál og Elkem Ísland hafa nánast verið þvingaðir til að gera að undanförnu í skjóli einokunar Landsvirkjunar á raforkumarkaði. Reyndar er rétt að geta þess að forsvarsmenn Elkem reyndu ítrekað á liðnum árum að ná samningum við LV en án árangurs og því endaði sá ágreiningur fyrir gerðardómi,“ heldur hann áfram.
Vilhjálmur segir að báðir þessir raforkusamningar til Elkem og Norðuráls kalli á umtalsverða hækkun á raforkuverði. „Ég hef sterkan grun um að raforkuverð til t.d. Elkem muni hækka á ári á bilinu 1,1 til 1,5 milljarð sem mun klárlega þurrka upp framlegð fyrirtækisins og meira til. En rétt er að geta þess að meðaltals hagnaður Elkem frá árinu 1998 er um 500 milljónir á ári og því sér hvert mannsbarn að raforkuhækkun sem nemur á bilinu 1,1 til 1,5 miljarð hjá Elkem getur ekki gengið upp. Þetta þýðir ekki nema eitt, Elkem mun ekki lifa af þetta ofbeldi og græðgisvæðingu af hálfu forstjóra Landsvirkjunar og það er því miður staðreynd.“
Hann bendir á að þegar til stóð að leggja sérstakan kolefnisskatt á Elkem Ísland og önnur orkufyrirtæki árið 2013 hafi fyrrverandi forstjóri Elkem Ísland sent eftirfarandi erindi á alla þingmenn, bæjarfulltrúa og formann Verkalýðsfélags Akraness:
„Miðað við framleiðsluáætlanir Elkem Ísland ehf mun fyrirhuguð álagning kolefnisgjalds sem lögð verður á félagið verða u.þ.b. 430.000.000 kr árið 2013, 645.000.000 kr árið 2014 og 860.000.000 kr.árið 2015. Fyrirhugað kolefnisgjald verður því meira en tvöfalt hærri upphæð en meðal hagnaður fyrirtækisins undanfarin tíu ár. Má því vera ljóst að allar forsendur fyrir frekari rekstri Elkem Ísland ehf í framtíðinni verða gerðar að engu, en fyrirtækið hefur verið ein af megin stoðum atvinnulífs á Vesturlandi í rúmlega 30 ár.“
„Takið eftir að þetta skrifaði Einar Þorsteinsson fyrrverandi forstjóri Elkem Ísland á Grundartanga árið 2013, að ef þessi skattur yrði lagður á myndi það þýða lokun verksmiðjunnar og hundruð fjölskyldna hefðu misst viðurværi sitt,“ segir Vilhjálmur og bendir á að verðið sem Landsvirkjun hafi náð að knýja fram gagnvart Elkem væri nánast tvöfalt hærra en ofangreindur kolefnisskattur.
Í ljósi þessa þykir honum ummæli Harðar Arnarssonar, forstjóra Landsvirkjunar, í samtali við Mbl.is í gær, grátbrosleg. „[Þ]ar vísaði hann á bug ummælum mínum um misjafnan ásetning Landsvirkjunar með samningaviðræðum við Elkem á Grundartanga. „Fjarstæðukenndur málflutningur,“ sagði einokunar forstjórinn!“
„Nei ég stend við hvert og eitt einasta orð sem ég sagði í grein minni í lok maí þar sem ég sagði að forstjóri Landsvirkjunar væri hægt og bítandi að slátra fyrirtækjum í orkufrekum iðnaði hér á landi og stefna þúsundum starfa í fullkomna óvissu,“ segir Vilhjálmur og bætir við að Hörður hafi látið hafa eftir sér að hann hefði viljað fá enn hærra verð en gerðardómur kvað upp.
„[F]orstjóri Landsvirkjunar afhjúpaði sig algerlega þegar hann sagði að hann hefði viljað sjá raforkuverð til Elkem hækka enn meira, eða með öðrum orðum hann vildi skera algerlega á allar slagæðar fyrirtækisins þannig að því myndi blæða út á svipstundu,“ segir hann.
Vilhjálmur segir enda liggja fyrir að hækkun á raforkuverði um allt 1,5 milljarða á ári muni með tímanum sturta niður í holræsið öllum rekstrarforsendum Elkem. Í pistlinum rekur hann nánar það sem hann kallar „vegferð Landsvirkjunar gagnvart orkufrekum iðnaði á Íslandi“ og veltir því fyrir sér af hverju stjórnvöld og Samkeppniseftirlitið hafi ekki gripið inn í, nú þegar lífsviðurværi þúsunda fjölskyldna og lífsafkoma sveitarfélaga væri í hættu.
Í lok pistilsins spyr Vilhjálmur því: „Erum við Akurnesingar ekki búin að þurfa að þola nóg vegna aðgerðaleysis stjórnvalda þegar kemur að atvinnuöryggi í okkar heimabyggð? En eins og allir vita er búið að rústa sjávarútveginum á Akranesi eftir að HB Grandi skellti í lás og flutti allar aflaheimildir í burtu. En árið 1998 störfuðu um 400 manns hjá útgerðarfyrirtækinu Haraldi Böðvarssyni og fyrirtækið greiddi um 2 milljarða í laun og nú er allt farið.“
„Ætla stjórnvöld aftur að horfa aðgerðalaus á hitt fjöreggið okkar Skagamanna mölbrotna hægt og bítandi vegna græðgisvæðingar forstjóra Landsvirkjunar?“
Pistil Vilhjálms má lesa í heild sinni hér.
