Mannréttindaráð Sameinuðu þjóðanna samþykkti í dag ályktun sem Ísland hafði lagt fram í ráðinu um stöðu mannréttindamála á Filippseyjum. Með samþykkt ályktunarinnar lýsir mannréttindaráðið formlega yfir áhyggjum af ástandinu á Filippseyjum, hvetur stjórnvöld í landinu til að stöðva aftökur á fólki án dóms og laga og draga þá til ábyrgðar sem hafa staðið fyrir slíku.
Frá þessu er greint í fréttatilkynningu frá utanríkisráðuneytinu.
Í ályktuninni er einnig farið fram á að stjórnvöld á Filippseyjum sýni skrifstofu mannréttindafulltrúa Sameinuðu þjóðanna, sem og stofnunum mannréttindaráðsins, fullan samstarfsvilja. Loks er mannréttindafulltrúa Sameinuðu þjóðanna falið að standa fyrir skýrslugerð um stöðu mannréttindamála á Filippseyjum og leggja fyrir mannréttindaráðið að ári liðnu.
Atkvæðagreiðslunni lyktaði þannig að 18 studdu ályktunina, 15 sátu hjá og 14 voru á móti. Er þetta í fyrsta skipti sem Ísland lætur að sér kveða með þessum hætti í ráðinu og í fyrsta skipti sem ályktun er samþykkt á þessum vettvangi um stöðu mannréttinda á Filippseyjum.
„Með því að leggja fram þessa ályktun var Ísland að fylgja eftir fyrra frumkvæði sínu. Það er afar mikilvægt enda hefur það sýnt sig að ástand mannréttindamála [á] Filippseyjum hefur farið stigversnandi. Mannréttindi eru hornsteinn í utanríkisstefnu Íslands og við hétum því þegar við tókum sæti í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna að setja mark okkar á starfsemi ráðsins og láta til okkar taka þar sem þörf er á. Það höfum við gert meðal annars í málefnum Filippseyja, sem og gagnvart Sádi-Arabíu. Ég er ánægður með niðurstöðuna í dag og tel að með samþykkt þessarar ályktunar sé mannréttindaráðið að standa undir nafni sem helsti vettvangur umræðu um mannréttindamál í heiminum,“ segir Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra.
Alls voru þrjátíu og fimm ríki meðflytjendur að þessari ályktun Íslands. Tildrög ályktunarinnar eru þau að Ísland hefur á síðustu tveimur árum þrívegis flutt sameiginlega yfirlýsingu í mannréttindaráðinu fyrir hönd fjölda ríkja um mannréttindaástandið á Filippseyjum, einkum í tengslum við aftökur án dóms og laga sem stjórnvöld hafa réttlætt á grundvelli svokallaðs stríðs gegn eiturlyfjum.
Í síðustu sameiginlegu yfirlýsingunni sem Ísland flutti, þá fyrir hönd 39 ríkja í júní 2018, var sérstaklega tekið fram að ef stjórnvöld á Filippseyjum væru ekki tilbúin til að leyfa heimsóknir og eftirlit sérfræðinga á vegum mannréttindaráðsins, eða skrifstofu mannréttindafulltrúa Sameinuðu þjóðanna, yrði mannréttindaráðið að íhuga frekari skref, þ.m.t. að mögulega samþykkja ályktun um ástandið.
Ellefu sérstakir skýrslugjafar á vegum mannréttindaráðsins sendu 7. júní síðastlinn frá sér tilmæli til aðildarríkja ráðsins um að stíga nú skrefið til fulls og setja á laggirnar óháða rannsókn á mannréttindabrotum á Filippseyjum. Var þar vísað til þess að mannréttindaástandið í landinu færi sífellt versnandi, meðal annars væri æ algengara að baráttufólk fyrir mannréttindum yrði fyrir ofsóknum og árásum vegna gagnrýni á þær aðferðir sem stjórnvöld á Filippseyjum beittu í svonefndu stríði gegn eiturlyfjum.
Fjörutíu og sjö ríki sitja í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna og hafa þar atkvæðisrétt, þeirra á meðal bæði Ísland og Filippseyjar. Ísland tók sæti í mannréttindaráðinu í fyrsta sinn í júlí 2018. Kjörtímabili Íslands lýkur í lok þessa árs.
Filippseyingar afar ósáttir
Líkt og Vísir greinir frá hafa Filippseyingar brugðist afar illa við tillögu Íslendinga og sakað þá um hræsni, auk þess sem Teddy Locsin Jr. utanríkisráðherra Filippseyja sagði Íslendinga handbendi eiturlyfjabaróna. Guðlaugur Þór hefur sagt þennan málflutning Filippseyinga ekki svaraverðan.
Fulltrúi Filippseyja í mannréttindaráðinu sagði að lokinni atkvæðagreiðslu að freistandi væri að ganga úr mannréttindaráðinu, en að Filippseyingar yrðu þó að standa áfram vörð um mannréttindi. Þá hafði hann eftir Rodrigo Duterte, forseta landsins, að stefnu landsins í utanríkismálum yrði ekki haggað:
„Það má segja að utanríkisstefna okkar hafi í heildina snúist um að vera vinir allra og óvinir engra. Í ljósi aðstæðna í dag þá erum við nú vinir vina okkar, óvinir óvina okkar og enn meiri óvinir falskra vina. Við endurnýjum samstöðu við sanna vini sem hafa staðið með okkur í gegnum þennan farsa. En við munum ekki láta viðgangast nokkra óvirðingu eða gjörðir í annarlegum tilgangi. Það verða afleiðingar, sem munu teygja sig langt.“
