Inda hrönn: „ég sturlaðist“ - blæddi út um eyru, nasir og munn óskars - ökuníðingurinn sleppur

Bandarískur ferðamaður, Giovanni Gonzaga, sem olli alvarlegu bílslysi fyrir ári síðan, þarf ekki að svara til saka vegna þess. Landsréttur taldi ekki ástæðu til að setja Gonzaga í farbann, hann fór aftur til síns heima í San José í Kaliforníu og þar sem Bandaríkin framselja aldrei ríkisborgara sína verður hann ekki dæmdur nema hann ákveði að koma aftur til Íslands og horfast í augu við gjörðir sínar. Kveikur, fréttaskýringarþáttur RÚV, fór ítarlega í saumana á málinu í gærkvöldi.

Óhugnanlegt slys

Slysið átti sér stað þann 28. apríl 2018. Óskar Aðils Kemp, sem vann á þessum tíma við að skipuleggja vegalokun vegna malbikunar, varð þar fyrir bíl þegar hann var að sækja fótbolta út á götu, sem hafði valdið umferðaröngþveiti við Vallahverfi í Hafnarfirði. Dætur Óskars, Rúna og Íshildur, tveggja og þriggja ára, lentu einnig í slysinu en voru inni í bíl Óskars og urðu sem betur fer ekki alvarleg slys á þeim.

Gonzaga kom á ógnarferð inn í öngþveitið, klessti á bíl Rúnars Jóns Hermannssonar, sem var stopp og með viðvörunarsljós sín á, og snerist bíll Rúnars með þeim afleiðingum að hann lenti á Óskari. „Þetta er bara sekúndubrot sem ég sá hann í baksýnisspeglinum koma á mikilli ferð á mig og svo snerist bíllinn minn og ég lenti á Óskari þegar hann stóð ennþá úti á götu,“ segir Rúnar.

Í fyrstu virtist enginn átta sig á því hvað hefði gerst. Bílar uku hjá án þess að veita aðstoð í fyrstu en skömmu síðar komu vegfarendur og hlúðu að Óskari þar til lögreglumenn, sem höfðu verið skammt frá, komu á vettvang. Óskar lá á götunni og blæddi honum út um eyru, nasir og munn.

Inda Hrönn Björnsdóttir, eiginkona Óskars, hafði verið á næturvakt hjá Neyðarlínunni og steinsvaf þegar frændi hennar í lögreglunni hringdi. „Hann bar mér bara þessi tíðindi. Að það hafi orðið skelfilegt slys og í því hafi verið Óskar og báðar dætur okkar. Ég sturlaðist auðvitað,“ segir hún.

Inda Hrönn segir að hún hafi mjög fljótt gert sér grein fyrir því að um alvarlegt slys hafi verið að ræða  þegar hún settist inn í lögreglubílinn, sem brunaði af stað með sírenurnar á. Hún fékk strax að vita dætur hennar væru uppistandandi en að Óskar væri í mjög alvarlegu ástandi, útlitið væri slæmt fyrir hann.

Í lögregluskýrslu segist Gonzaga hafa ekið inn í reykský á 85 kílómetra hraða. Inda, Óskar og Rúnar eru öll sannfærð um að hann hafi ekið mun hraðar. Vitni taka í sama streng og segja engan vafa leika á að Gonzaga hafi ekið mjög hratt og gáleysislega. Þar sem málið hefur ekki verið tekið fyrir dómi liggja rannsóknargögn lögreglunnar ekki fyrir. Því er ekki ljóst hver raunverulegur hraði var.

Þrátt fyrir að bílarnir hafi allir verið í rúst voru áverkar Gonzaga og Rúnars merkilega litlir og voru þeir sendir saman í sjúkrabíl á bráðadeildina. „Ég hitti hann síðan aftur bara í anddyrinu á slysadeildinni, þegar við vorum útskrifaðir báðir. Þá var hann kominn með nýjan bílaleigubíl og var bara að fara að halda áfram, eitthvert, sínu ferðalagi,“ segir Rúnar.

Aðspurður hvort hann telji að Gonzaga hafi gert sér grein fyrir atburðarásinni og afleiðingunum svarar hann: „Ég held ekki.“

Myndir sem Gonzaga birtir á Instagram síðu gefa raunar til kynna að slysið hafi ekki mikið fengið mikið á hann, heldur hafi hann notið lífsins, meðal annars í bjórböðunum á Árskógssandi.

Frjáls ferða sinna

Lögregla taldi gáleysislegan akstur Gonzaga alvarlegan og að afleiðingarnar væru þess eðlis að hegningarlög hefðu verið brotin. Þar sem líklegt þótti að krafist yrði fangelsisrefsingar yfir Gonzaga var farið fram á farbann í tvo mánuði, annars gæti hann reynt að komast undan málsókn eða refsingu.

Héraðsdómur féllst á þetta í byrjun maí 2018, tveimur vikum eftir slysið, en taldi nóg að Gonzaga yrði á landinu fram í byrjun júní. Gonzaga og lögmaður hans sættu sig ekki við þetta og áfrýjuðu málinu til Landsréttar. Niðurstaða Landsréttar var að engin þörf væri á farbanni og Niðurstöðu héraðsdóms var því snúið við og Gonzaga mátti fara. Þetta kom saksóknara, og raunar flestum öðrum sem komu að málinu, í opna skjöldu.

Halldóra Þorsteinsdóttir, lektor við lagadeild HR og kennari í sakamálaréttarfari, er sömuleiðis hissa. „Áður var litið svo á, í flestum úrskurðum Hæstaréttar og Landsréttar, að það dugi að um sé að ræða útlending. Það er einfaldlega sagt: Viðkomandi er útlendingur, hann er frá þessu landi og ríkisborgari þar. Hann hefur engin tengsl við Ísland og þar með eru uppfyllt þessi skilyrði. Í þessum úrskurði fer Landsréttur í raun og veru í meira mat, huglægt mat. Og segir að það þurfi að liggja fyrir einhver gögn sem bendi til þess að viðkomandi fari og það dugi ekki til að hann hafi engin tengsl við land og þjóð.“

Hún segir að framkvæmdin til þessa hafi verið sú að ekki þurfi mikið til að koma svo að farbanni sé beitt. „Þá bara einfaldlega með vísan til þess að viðkomandi hafi engin tengsl við Ísland. Og þegar af þeirri ástæðu megi ætla að hann reyni að koma sér undan eða fari til síns heima. Og það reynist þá okkur Íslendingunum erfiðara að koma höndum yfir viðkomandi og þá háttsemi sem hann er sakaður um,“ segir Halldóra og hefði viljað sjá farbanni beitt.

Allt annar maður

„Óskar er með óvirkan heiladingul. Hann framleiðir engin hormón. Svo að allri líkamsstarfsemi er haldið gangandi á lyfjum,“ segir Inda Hrönn. Brösuglega hefur gengið að eiga við það og er framgangurinn sveiflum háður. „Við höfum verið svolítið á slysavarðstofunni og svolítið á A2. Búin að vera á flestum deildum Landspítalans. En hann er búinn að vera heima núna í átján daga, samfleytt.“

Óskar höfuðkúpubrotnaði og vegna þrýstings varð að opna höfuðkúpuna við bæði heilahvel með það fyrir augum að létta á blæðingu við heilann. Rifbein brotnuðu og það blæddi í brjóstholi og lungnavef. Einnig blæddi í lifur og hægra nýra og sjónin á öðru auga er takmörkuð. Minnkuð starfsemi í heiladingli í kjölfar slyssins hefur leitt til persónuleikabreytinga og hefur Óskar þurft að leggjast inn á sjúkrahús í fjöldamörg skipti vegna þess.

Óskar er því annar maður í dag en fyrir um ári síðan. „Það var bara hálfur Óskar fyrst. Þegar maður hugsaði bara: „Er hann þarna?“ Og við vissum ekki neitt. Við vissum ekkert hvers konar maður var að koma til baka,“ segir Þóra Kemp, systir Óskars.

Óskar sjálfur tekur undir þetta. „Eins og þegar við fluttum inn á þetta heimili, þá fannst mér vera hlutir sem ég hafði alveg getað gert. En ég var ekki beðinn um að gera. Og já, mér leiðist oft, því mér finnst ég vera bara allt annar heldur en ég var. Bara hlutir sem ég veit að ég get gert, eða finnst ég geta gert, er ég ekki að gera. Ég er búinn að gráta bara á þessum tíma, þessu ári, bara óendanlega mikið, bara endalaust. Aldrei grátið svona mikið. Það er allt svo erfitt. Hvernig manni líður og hvað þarf að gera.“

Krefjast miskabóta

Óskar og fjölskylda hans ásamt Rúnari hafa gert kröfu á Gonzaga um miskabætur, sem nema fimmtán milljónum króna. Gonzaga er þó hvergi að finna og því ólíklegt að hann greiði nokkrar bætur. Óvíst er hvað Sjóvá, sem tryggði bílaleigubílinn, greiðir, eða hvort hægt verður að sækja í bótasjóð þolenda afbrota.

Það eru þó ekki peningarnir sem valda Indu og Óskari hugarangri, heldur sá dráttur sem hefur orðið á málinu. Það átti að taka það fyrir í janúar en þá birtist Gonzaga ekki. Eftir ítrekaða frestun var ákæran birt í Lögbirtingarblaðinu og nú verður málið tekið fyrir í lok apríl, hvort sem Gonzaga mætir eður ei.

„Ég er ekki heilög hérna. En málið er að ég hef ekki verið eitthvað stjórnlaus úr reiði,“ segir Inda Hún segir að kannski undanfarið, eftir að málinu var ítrekað frestað, hafi hún áttað sig á afleiðingum þess að Gonzaga var leystur úr farbanni.

„En ég er kannski ekkert reið út í hann, eins og Þóra segir. Mér finnst bara undarlegt að hann hafi verið leystur úr farbanni af því að það er ógeðslega mikið vesen fyrir okkur. Það er ekkert vesen fyrir okkur, að öðru leyti en því að þetta er hangandi yfir okkur. Ekki hægt að klára málin,“ segir Inda.

Rúnar telur Gonzaga ekki hafa verið með fulla einbeitingu við aksturinn. „Ég myndi spyrja hann hvort hann hefði verið í símanum undir stýri. Mér fannst það rosalega líklegt. Hann eiginlega bara hlýtur að hafa verið að gera eitthvað annað en að horfa á veginn. Miðað við hraðann sem hann var á og að það voru engin bremsuför eða neitt. Já, ef hann hefði verið með athyglina á veginum þá hefði ekki farið svona, held ég.“

Lætur ekki ná í sig

Kveikur reyndi að hafa uppi á Gonzaga. Í nokkur skipti fóru t.a.m. blaðamenn að heimili hans og fjölskyldu hans. Þegar einhver var heima fengust þau svör að Gonzaga væri ekki heima. Gonzaga hefur sjálfur ekki svarað símtölum eða tölvupóstum. Símtölum í númer, sem skráð eru á fjölskyldu hans, hefur heldur ekki verið svarað. Því virðist sem Gonzaga geri sitt ítrasta til að láta ekki ná í sig.

Innslag Kveiks í heild sinni er að finna hér.

Öll skjáskot eru fengin úr innslagi Kveiks