Sól tér sortna,
sígr fold í mar,
hverfa af himni
heiðar stjörnur;
geisar eimi
við aldrnara,
leikr hár hiti
við himin sjálfan.
Er þessi mynd af Ragnarökum sem dregin er upp í einni af vísum Völuspár lýsing á hamfaragosinu mikla í Eldgjá 939? Vísindateymi við Cambridge háskóla færir rök fyrir því í nýrri rannsókn sem birt er í tímaririnu Climate Change.
Vísindateymið telur að stórgosið hafa ýtt undir kristnitöku á Íslandi árið 1000 um 60 árum eftir gosið. Vísindamennirnir benda á hamfaralýsingar í Völuspá máli sínu til stuðnings, því í kvæðinu sé lýst endalokum hins heiðna siðar og upprisu nýrrar trúar. Hingað til hefur Völuspá talin vera ort um árið 1000 en bresku vísindamennirnir telja að tímasetja megi kvæðið allt aftur til ársins 961.
Vísindamennirnir tímasetja líka Eldgjárgosið af meiri nákvæmni en áður hefur tekist og segja það hafa hafist vorið 939 og staðið fram á haust árið 940. Til þess mældu þeir m.a. trjáhringi og gjóskulög í Grænlandsjökli.
Samkvæmt yfirliti á Vísindavefnum er Eldgjárgosið öflugasta eldgos er átt hefur sér stað á Íslandi síðustu 10 þúsund ár og sagt að ekki sé furða að það skuli hafa stöðvað landnám á Íslandi tímabundið. Það hafi staðið í fjögur ár og þar komu upp um 20 rúmkílómetrar af kviku. Það er næstum 20 falt það kvikumagn sem kom eldgosinu í Holuhrauni 2014 og sem var ef til vill stærsta gos á Íslandi síðan Skaftáreldar geisuðu árið 1783.