Eignir lífeyrissjóða hafa aukist verulega á liðnum árum og voru samtals 3.514 milljarðar í ársbyrjun 2017 eða 150% af landsframleiðslu. Lífeyrissjóðirnir gegna veigamiklu hlutverki í íslensku efnahagslífi. Sjóðirnir greiða nú þegar meirihluta eftirlauna landsmanna en í framtíðinni mun vægi þeirra í eftirlaunageiðslum aukast enn frekar þegar kynslóðir fara á eftilaun sem hafa greitt 10% til 15,5% iðgjöld af heildarlaunum alla starfsævina.
Kveðið er á um það í lögum að sjóðirnir megi að hámarki eiga 15% (20% frá 1.7.2017) í hverju fyrirtæki. Þetta hefur þau áhrif að sjóðirnir eiga í mörgum tilvikum hlut í fleira en einu fyrirtæki á sama markaði. Þetta ásamt aukinni eignarhlutdeild sjóðanna kallar á umræðu um aðkomu sjóðanna að stjórn fyrirtækja og um samkeppnismál og um stjórnarhætti.
Nú hefur forsætisráðherra ákveðið að láta starfshóp skoða hlutverk lífeyrissjóða í uppbyggingu atvinnulífs á Íslandi. Hópurinn skal horfa til þeirra viðfangsefna hvaða hættur felast í víðtæku eignahaldi sjóðanna í fyrirtækjum og hvernig það fer saman við áhættu og samkeppni á markaði og hvert er vægi eigna lífeyrissjóða í skráðum og óskráðum verðbréfum nú og fyrir áratug. Þá skal skoða hvort þörf er að gera opinberar ráðstafanir til að draga úr vægi lífeyrissjóða í íslenska hagskerfinu en íhuga má hvaða lærdóm má draga af umræðu um áhættudreifingu og aðkomu sjóðanna á stjórnun fyrirtækja á Íslandi.
rtá
Nánar www.stjornarrad.is www.lifeyrismal.is